Łokieć tenisisty, czyli ból i dyskomfort w okolicach łokcia, to schorzenie, które dotyka nie tylko profesjonalnych tenisistów, ale także osoby prowadzące aktywny tryb życia czy pracujące w zawodach wymagających powtarzających się ruchów rąk i nadgarstków.
Definicja i rozpoznanie
Łokieć tenisisty, czyli entezopatia/tendinopatia nadkłykcia bocznego (lateral epicondyalgia, LE), wynika z przeciążenia i mikrouszkodzeń mięśni i ścięgien w okolicy bocznego guzowatości kości ramiennej.Przyczynami mogą być powtarzające się ruchy, przeciążenia czy niewłaściwa technika wykonywanych czynności. Według badań przeprowadzonych przez American Journal of Sports Medicine, około 50% tenisistów amatorów doświadcza objawów łokcia tenisisty. Długotrwała ekspozycja na przeciążenia oraz mikrourazy powodują zmiany degeneracyjne, wynikające z wielokrotnych uszkodzeń włókien kolagenowych tworzących ścięgna. Organizm aktywuje procesy naprawcze, zastępując miejsca uprzednio zniszczone tkanką łączną. Wraz z tym występuje neowaskularyzacja, czyli tworzenie się naczyń krwionośnych w miejscach, gdzie zazwyczaj ich brak lub są one w innej lokalizacji niż w stanie fizjologicznym, co może prowadzić do zaburzeń prawidłowego ukrwienia. Dodatkowo, dochodzi do powstawania zwapnień.
Te uszkodzenia najczęściej wynikają m.in. z wykonywania wielokrotnych ruchów prostowania i rotacji nadgarstka, podnoszenia obciążeń przy wyprostowanej kończynie w stawie łokciowym oraz aktywności sportowej. W przypadku tenisa, zwłaszcza uderzenia backhandowe, wykonywane przez początkujących zawodników z niedostatecznym doświadczeniem i brakami technicznymi, mogą prowadzić do wystąpienia łokcia tenisisty, stąd potoczna nazwa tej dolegliwości.
Leczenie
Działania nieoperacyjne
Około 80 do 95% pacjentów odnosi sukcesy dzięki leczeniu niechirurgicznym. Podstawą leczenia łokcia tenisisty jest przede wszystkim redukcja obciążenia i odpoczynek od czynności wywołujących ból. W przypadkach, gdzie ból jest intensywny, stosuje się terapie farmakologiczne, fizykoterapię, a także iniekcje kortykosteroidów. Jednak coraz częściej stosuje się terapię osoczem bogatopłytkowym (PRP).
Operacja i rekonwalescencja
Po około roku ocenia się efektywność dotychczasowej terapii. Jeśli nie przyniosła ona pożądanych rezultatów, a pacjent nadal odczuwa nawracające lub stałe dolegliwości, należy rozważyć leczenie operacyjne. Polega ono na uwolnieniu przyczepu i usunięciu tkanki objętej stanem zapalnym o ile zajdzie taka potrzeba. Czasem operator może zdecydować się na nawiercenie kości w miejscu przyczepu, co pozwala komórkom macierzystym z szpiku kostnego na aktywny udział w regeneracji uszkodzeń. Uwolnienie przyczepu może być także połączone z jego naprawą, czasem za pomocą implantów. Inne metody, takie jak fasciotomia prostowników czy plastyka ścięgna prostowników, mogą być również stosowane w celu zmniejszenia nacisku na nerwy i naczynia krwionośne.
Operacje mogą być wykonywane klasycznie lub z zastosowaniem techniki artroskopowej, co umożliwia bardziej małoinwazyjne podejście.
Pacjent może być wypisany do domu dzień po zabiegu lub nawet tego samego dnia. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić noszenie ortez unieruchamiających przez krótki okres, zazwyczaj nie dłużej niż tydzień. Pełna rekonwalescencja trwa od 4 do 6 miesięcy i wymaga zaangażowania pacjenta. Po około 3 miesiącach możliwy jest powrót do pracy, a dla sportowców, pełny powrót do treningów może zająć około 5-6 miesięcy. Powrót do aktywności fizycznej powinien nastąpić, gdy nie ma żadnych ograniczeń ruchu, a siła i sprawność są zbliżone do drugiej kończyny. Po operacji kluczowe jest współpraca z fizjoterapeutą i przestrzeganie zaleceń lekarskich.
Rehabilitacja w leczeniu łokcia tenisisty
Rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia łokcia tenisisty. Program rehabilitacyjny powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, uwzględniając stopień zaawansowania schorzenia i specyfikę wykonywanych czynności. Według danych ze Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, pacjenci poddani specjalistycznym programom rehabilitacyjnym osiągają lepsze efekty niż ci, którzy leczą się wyłącznie farmakologicznie.
Rehabilitacja obejmuje szereg działań:
Ćwiczenia wzmacniające i stretching – specjalnie zaprojektowane ćwiczenia zwiększają siłę mięśniową i elastyczność, redukując napięcie w okolicy łokcia.
Fizykoterapia – zastosowanie technik fizykalnych, takich jak laseroterapia czy fala uderzeniowa, wspomaga proces gojenia i redukcję bólu.
Masaż medyczny – masaż pomaga w rozluźnieniu napiętych mięśni, poprawia krążenie krwi i przyspiesza proces regeneracji.
Edukacja pacjenta – w ramach rehabilitacji istotne jest przekazanie pacjentowi wiedzy na temat właściwej techniki wykonywania codziennych czynności, aby unikać nawrotów schorzenia.
Łokieć tenisisty to schorzenie, które dotyka zarówno profesjonalistów, jak i amatorów aktywności fizycznej. Leczenie opiera się na złożonym podejściu, a rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w procesie powrotu do zdrowia. Program rehabilitacyjny, dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, w połączeniu z nowoczesnymi terapiami, stanowi skuteczną strategię w walce z łokciem tenisisty. Warto podkreślić, że istotą sukcesu jest współpraca pacjenta z doświadczonym specjalistą.
Zapraszamy klientów z naszej okolicy: Góra-Kalwaria, Józefosław, Konstancin-Jeziorna, Piaseczno, Mokotów, Ursynów i pozostałych rejonów.